Di zaman yang semakin bergantung kepada teknologi dan internet, keselamatan siber dan perlindungan data menjadi keutamaan dalam dunia perniagaan. Di Malaysia, langkah-langkah undang-undang telah diperkenalkan untuk memastikan bahawa perniagaan tidak hanya beroperasi dengan efisien tetapi juga menjaga keselamatan data dan maklumat yang diperolehi. Salah satu inisiatif utama adalah melalui penggubalan Undang-Undang Keselamatan Siber Malaysia yang bertujuan untuk menangani ancaman siber yang semakin meningkat, serta undang-undang perlindungan data yang melibatkan Akta Perlindungan Data Peribadi 2010 (PDPA).
Dalam artikel ini, kita akan membincangkan implikasi Undang-Undang Keselamatan Siber Malaysia dan Undang-Undang Perlindungan Data untuk perniagaan. Kami akan merangkumi bagaimana perniagaan boleh mematuhi undang-undang ini serta bagaimana ia memberi kesan kepada operasi dan tanggungjawab perniagaan.
1. Undang-Undang Keselamatan Siber Malaysia: Pengenalan dan Matlamatnya
Undang-Undang Keselamatan Siber Malaysia, yang juga dikenali sebagai Akta Keselamatan Siber 2017, adalah satu rangka kerja yang bertujuan untuk mengurangkan ancaman siber terhadap infrastruktur kritikal di Malaysia. Akta ini memberikan kuasa kepada kerajaan Malaysia untuk melindungi maklumat dan data yang terdapat dalam sistem teknologi maklumat (IT) yang penting bagi negara. Selain itu, ia juga bertujuan untuk memastikan keselamatan siber di semua sektor kerajaan, industri, dan perniagaan.
Beberapa matlamat utama Undang-Undang Keselamatan Siber Malaysia termasuk:
- Menyediakan rangka kerja untuk melindungi maklumat kritikal yang digunakan oleh sektor kerajaan dan perniagaan.
- Mengurangkan risiko ancaman siber yang boleh menggugat keselamatan negara.
- Menguatkuasakan tindakan terhadap individu atau organisasi yang melakukan serangan siber atau menggunakan teknologi untuk tujuan yang tidak sah.
- Mewujudkan satu ekosistem keselamatan siber yang lebih kukuh di Malaysia.
2. Ancaman Siber yang Mengancam Perniagaan di Malaysia
Perniagaan di Malaysia menghadapi pelbagai ancaman siber yang boleh merosakkan reputasi, kewangan, dan operasi mereka. Beberapa ancaman siber yang biasa dihadapi oleh perniagaan adalah:
- Serangan Ransomware: Serangan ini menyekat akses kepada data dan meminta tebusan untuk melepaskannya. Serangan ini boleh menyebabkan gangguan operasi dan kerugian kewangan yang besar.
- Phishing: Taktik ini melibatkan percubaan untuk mencuri maklumat sensitif seperti kata laluan dan nombor kad kredit melalui e-mel atau laman web palsu.
- Hacking dan Data Breach: Serangan penggodam yang berjaya menembusi sistem keselamatan syarikat dan mencuri data pelanggan atau maklumat sensitif.
- DDoS (Distributed Denial-of-Service) Attacks: Serangan yang bertujuan untuk menyebabkan gangguan kepada laman web atau perkhidmatan dalam talian dengan membanjiri trafik.
Dengan wujudnya ancaman-ancaman ini, perniagaan perlu mengambil langkah-langkah yang betul untuk melindungi data dan maklumat pelanggan mereka.
3. Keperluan Mematuhi Undang-Undang Keselamatan Siber
Setiap perniagaan di Malaysia, sama ada kecil atau besar, mesti mematuhi Undang-Undang Keselamatan Siber Malaysia untuk mengelakkan pelbagai risiko keselamatan yang berpotensi. Di bawah akta ini, terdapat beberapa perkara yang perlu dipatuhi oleh perniagaan:
a) Penubuhan Sistem Pengurusan Keselamatan Siber
Perniagaan perlu memastikan bahawa mereka mempunyai sistem pengurusan keselamatan yang kukuh untuk melindungi data dan maklumat daripada ancaman luar. Ini termasuk penubuhan dasar keselamatan siber yang jelas, serta prosedur dan peraturan untuk menguruskan risiko keselamatan.
b) Penilaian dan Ujian Keselamatan
Setiap perniagaan perlu menjalankan penilaian keselamatan yang berkala untuk mengenal pasti kelemahan dalam sistem keselamatan mereka. Ujian keselamatan seperti ujian penembusan dan audit keselamatan perlu dilakukan untuk memastikan bahawa sistem perniagaan adalah selamat daripada serangan siber.
c) Penyediaan Pelan Tindak Balas Insiden
Perniagaan mesti menyediakan pelan tindak balas insiden yang jelas untuk menangani serangan siber jika berlaku. Pelan ini perlu meliputi prosedur untuk mengesan serangan, menanganinya dengan cepat, dan memulihkan sistem selepas serangan.
4. Implikasi Undang-Undang Perlindungan Data untuk Perniagaan
Selain daripada Undang-Undang Keselamatan Siber Malaysia, perniagaan di Malaysia juga perlu mematuhi Akta Perlindungan Data Peribadi 2010 (PDPA). PDPA adalah undang-undang yang ditujukan untuk melindungi data peribadi individu dan memberi kuasa kepada pihak berkuasa untuk mengawal selia pengumpulan, penggunaan, dan pendedahan data peribadi dalam urusan perniagaan.
a) Definisi Data Peribadi
Di bawah Akta Perlindungan Data Peribadi, data peribadi merujuk kepada maklumat yang boleh digunakan untuk mengenal pasti individu. Ini termasuk nama, alamat, nombor telefon, alamat e-mel, dan data lain yang berkaitan dengan individu. Perniagaan mesti memastikan bahawa mereka mengendalikan data peribadi dengan cermat dan mengikut peraturan yang ditetapkan oleh undang-undang ini.
b) Tanggungjawab Perusahaan terhadap Data Peribadi
Perniagaan bertanggungjawab untuk menjaga keselamatan dan kerahsiaan data peribadi yang mereka kumpulkan. Tanggungjawab ini meliputi:
- Pengumpulan Data yang Sah: Data peribadi hanya boleh dikumpulkan dengan kebenaran individu dan untuk tujuan yang sah.
- Pemprosesan Data yang Selamat: Data peribadi perlu diproses dengan cara yang memastikan keselamatannya. Ini termasuk langkah-langkah untuk mengelakkan pendedahan tidak sah dan kehilangan data.
- Pendedahan dan Pemindahan Data: Perniagaan perlu memastikan bahawa data peribadi tidak didedahkan kepada pihak ketiga tanpa kebenaran individu yang terlibat.
c) Hak Subjek Data
Di bawah PDPA, individu mempunyai hak tertentu ke atas data peribadi mereka, termasuk:
- Hak untuk mengakses data peribadi mereka.
- Hak untuk membetulkan data peribadi yang tidak tepat.
- Hak untuk menarik balik persetujuan bagi pengumpulan atau pemprosesan data mereka.
Perniagaan perlu memastikan bahawa mereka memberi individu hak-hak ini, dan menyediakan saluran untuk mengakses dan mengurus data peribadi mereka.
5. Sanksi dan Hukuman terhadap Pelanggaran Undang-Undang Keselamatan Siber dan Perlindungan Data
Pelanggaran terhadap Undang-Undang Keselamatan Siber Malaysia dan Akta Perlindungan Data Peribadi boleh mengakibatkan sanksi yang berat. Bagi perniagaan, kegagalan untuk mematuhi undang-undang ini boleh menyebabkan:
- Denda yang tinggi: Perusahaan boleh dikenakan denda yang besar jika terbukti gagal melindungi data atau melanggar peraturan keselamatan siber.
- Tindakan undang-undang: Individu atau entiti yang bertanggungjawab atas pelanggaran boleh dikenakan tindakan undang-undang.
- Kerugian reputasi: Pelanggaran undang-undang ini boleh merosakkan reputasi perniagaan dan menjejaskan kepercayaan pelanggan.
6. Strategi untuk Mematuhi Undang-Undang Keselamatan Siber dan Perlindungan Data
Untuk memastikan pematuhan yang berkesan terhadap Undang-Undang Keselamatan Siber Malaysia dan Undang-Undang Perlindungan Data, perniagaan perlu melaksanakan beberapa strategi penting:
- Latihan dan Kesedaran: Memberikan latihan keselamatan siber kepada pekerja dan memastikan mereka memahami tanggungjawab mereka dalam melindungi data.
- Pelaburan dalam Teknologi Keselamatan: Memanfaatkan teknologi keselamatan terkini untuk melindungi sistem daripada ancaman siber.
- Audit dan Penilaian Berkala: Melakukan audit keselamatan secara berkala untuk memastikan sistem dan prosedur keselamatan sentiasa dikemas kini.
7. Kesimpulan
Pematuhan terhadap Undang-Undang Keselamatan Siber Malaysia dan Undang-Undang Perlindungan Data Peribadi adalah langkah penting bagi perniagaan untuk melindungi data dan maklumat penting, serta memastikan operasi mereka dijalankan dengan selamat dan sah. Perniagaan yang mengambil langkah-langkah pencegahan dan mematuhi undang-undang ini bukan sahaja akan melindungi diri mereka daripada ancaman siber dan pelanggaran data, tetapi juga akan meningkatkan keyakinan pelanggan terhadap mereka. Oleh itu, adalah penting bagi setiap perniagaan untuk mengambil tanggungjawab yang serius terhadap keselamatan siber dan perlindungan data untuk mengelakkan risiko undang-undang dan reputasi.
Dengan memahami dan melaksanakan kewajipan yang ditetapkan oleh undang-undang ini, perniagaan akan dapat memastikan operasi mereka berjalan dengan lancar dan selamat, sekaligus memberi manfaat kepada pelanggan, pekerja, dan negara secara keseluruhannya.
