Dalam konteks undang-undang di Malaysia, memahami perbezaan antara kes jenayah dan kes sivil adalah penting bagi mereka yang terlibat dalam sistem perundangan, sama ada sebagai peguam, pelajar undang-undang, atau orang awam. Artikel ini bertujuan untuk menjelaskan perbezaan utama antara kedua-dua jenis kes ini, termasuk definisi, proses perbicaraan, beban bukti, dan hukuman yang dikenakan.
Apakah Itu Kes Jenayah?
Kes jenayah adalah tindakan yang dianggap sebagai kesalahan terhadap masyarakat atau negara. Kesalahan jenayah merupakan pelanggaran undang-undang yang dikenakan hukuman oleh kerajaan. Ini termasuk kesalahan seperti kecurian, pembunuhan, rogol, dan penipuan. Di Malaysia, undang-undang jenayah terutamanya diperuntukkan di bawah Kanun Keseksaan Malaysia.
Proses Perbicaraan Jenayah
- Laporan Polis dan Penyiasatan:
- Kes jenayah biasanya bermula dengan laporan polis. Polis akan menjalankan penyiasatan untuk mengumpulkan bukti.
- Pendakwaan:
- Jika terdapat bukti yang mencukupi, pihak pendakwaan, yang diwakili oleh Jabatan Peguam Negara, akan memutuskan sama ada untuk mendakwa tertuduh di mahkamah.
- Perbicaraan:
- Kes akan dibicarakan di mahkamah dan tertuduh akan diberi peluang untuk membela diri. Proses ini termasuk pembuktian oleh pihak pendakwaan dan pembelaan oleh peguam tertuduh.
- Keputusan dan Hukuman:
- Jika tertuduh didapati bersalah, hukuman akan dijatuhkan. Hukuman dalam kes jenayah boleh termasuk penjara, denda, atau tindakan lain seperti perintah khidmat masyarakat.
Beban Bukti dalam Kes Jenayah
Beban bukti dalam kes jenayah adalah lebih tinggi berbanding kes sivil. Pendakwaan perlu membuktikan kesalahan tertuduh “melampaui keraguan munasabah” (beyond reasonable doubt). Ini bermakna bukti yang dikemukakan mesti cukup kuat untuk meyakinkan mahkamah bahawa tertuduh memang bersalah.
Apakah Itu Kes Sivil?
Kes sivil merujuk kepada pertikaian antara individu atau entiti yang berkaitan dengan hak dan tanggungjawab mereka. Kes sivil biasanya melibatkan tuntutan pampasan atas kerugian atau pelanggaran kontrak. Contoh kes sivil termasuk pertikaian kontrak, tuntutan kecuaian, dan kes hak milik harta.
Proses Perbicaraan Sivil
- Pemfailan Tuntutan:
- Kes sivil bermula dengan pemfailan tuntutan oleh plaintif di mahkamah. Tuntutan ini menyatakan fakta dan remedi yang diminta.
- Pembelaan:
- Defendan perlu memfailkan pembelaan untuk menjawab tuntutan plaintif.
- Perbicaraan:
- Kedua-dua pihak akan mengemukakan bukti dan saksi di hadapan hakim untuk menyokong kes masing-masing.
- Keputusan dan Pampasan:
- Hakim akan membuat keputusan berdasarkan bukti yang dikemukakan. Jika plaintif berjaya, mahkamah boleh memberi pampasan dalam bentuk wang atau remedi lain.
Beban Bukti dalam Kes Sivil
Dalam kes sivil, beban bukti adalah lebih rendah, iaitu “keseimbangan kebarangkalian” (balance of probabilities). Ini bermaksud bahawa mahkamah akan memihak kepada pihak yang bukti mereka lebih meyakinkan dan lebih mungkin benar berbanding pihak lawan.
Perbezaan Penting Antara Kes Jenayah dan Kes Sivil
- Tujuan:
- Kes jenayah bertujuan untuk menghukum dan mencegah kesalahan terhadap masyarakat, manakala kes sivil bertujuan untuk menyelesaikan pertikaian antara individu atau entiti.
- Pihak Terlibat:
- Dalam kes jenayah, pihak pendakwaan mewakili kerajaan dan masyarakat, sementara dalam kes sivil, pihak yang terlibat biasanya adalah individu atau syarikat.
- Beban Bukti:
- Seperti yang dinyatakan, beban bukti dalam kes jenayah adalah lebih tinggi berbanding kes sivil.
- Hukuman:
- Kes jenayah boleh mengakibatkan hukuman penjara atau denda, manakala kes sivil biasanya melibatkan pemberian pampasan kewangan atau pelaksanaan perintah tertentu.
- Proses Mahkamah:
- Proses dalam kes jenayah lebih formal dan boleh melibatkan juri, sementara kes sivil biasanya didengar oleh hakim tanpa juri.
Kesimpulan
Memahami perbezaan antara kes jenayah dan kes sivil adalah penting untuk navigasi sistem perundangan di Malaysia. Kedua-dua jenis kes ini mempunyai prosedur dan akibat yang berbeza, dan setiap individu atau organisasi yang terlibat perlu mengetahui hak dan tanggungjawab mereka dalam setiap konteks. Dengan pengetahuan ini, mereka dapat membuat keputusan yang lebih baik sama ada sebagai pihak terlibat atau ketika mendapatkan khidmat guaman.
